Blic online, 23.01. 2014. godine
U Galeriji Istorijskog arhiva Beograda, u sklopu obeležavanja Međunarodnog dana sećanja na žrtve Holokausta, u petak, 24. januara, biće otvorena izložba pod nazivom “Beogradski Jevreji – život i Holokaust”.
Kako je saopšteno iz arhiva, izložba ima za cilj da predstavi život beogradskih Jevreja i podseti na Holokaust, da pomene do sada nepoznate žrtve, a o onima čija su imena poznata, pruži nova saznanja.
O izložbi:
Jevreji su nastanjivali Beograd i pre nego što za to imamo potvrdu u starim spisima. Prvi pisani dokument o njihovom prisustvu u gradu nalazimo u turskom popisu stanovništva iz 1560.
Deleći sudbinu podneblja i naroda, jevrejska zajednica u Beogradu opstajala je vekovima. Na raskrsnici puteva, na Dorćolu, gde su se prvobitno naselili, gradili su sinagoge, zidali škole, štampali knjige. Svojom delatnošću doprineli su privrednom, društvenom i kulturnom razvoju Beograda. Učestvovali su u političkom životu zemlje, borili se za nju. Čuvajući svoj identitet, beogradska jevrejska zajednica, učestvovala je istovremeno u preplitanju kultura svih žitelja Beograda.
Drugi svetski rat naglo je prekinuo život jevrejske zajednice u Beogradu. Samo za dve okupacione godine (1941. i 1942) ona je gotovo potpuno nestala. Od oko 12.000 beogradskih Jevreja Holokaust je preživelo samo nešto više od 1.000.
Izložba je koncipirana u četiri tematsko-hronološke celine koje se prepliću: Jevreji u Beogradu, Kovitlac rata, Žrtve i Uspomene.
Na 52 panoa, tri stalka, jednoj kocki, jednom pleksiglasu i tri kompozicije u prostoru prikazan je život i stradanje Jevreja u Beogradu. Na 25 panoa predstavljeno je 48 žrtava čije sudbine pokazuju sveobuhvatno stradanje beogradske jevrejske zajednice.
Polaznu osnovu za pripremanje izložbe predstavljala je građa Referata za mase (zaostavštine) Narodnog odbora i rejona grada Beograda, jednog od prvih organa vlasti u Beogradu nakon Drugog svetskog rata. Na osnovu sabrane građe Istorijskog arhiva Beograda, Jevrejskog istorijskog muzeja i Advokatske komore Beograda žrtve prestaju biti broj, ime i prezime bez sadržaja, već postaju ličnosti sa svojim ostvarenim i neostvarenim životnim snom koji je u jednom trenutku bio prekinut.
Veći deo građe Arhiva Beograda koji odslikava život i stradanje beogradskih Jevreja biće prvi put predstavljen javnosti.
Bogata arhivska građa kao što su popisi imovine, umrlice, lična dokumenta, planovi zgrada, fotografije, reklame radnji, hartije od vrednosti…svedoči o životu koji je prekinut. Poglavlje Uspomene, kroz tri eksponata: spomenar, album i knjiga s posvetom, predstavlja priču o prijateljstvu koje traje i opstaje.
Kao prateći deo izložbe objavljena je publikacija pod nazivom “Pomenik žrtvama Holokausta u Beogradu: iz arhivske građe Narodnog odbora i rejona grada Beograda”. Knjiga sadrži podatke o svim stradalim Jevrejima čije su umrlice sačuvane u građi Referata za mase fonda Narodnog odbora I rejona grada Beograda, a koji se čuva u Istorijskom arhivu Beograda.
Pomenik ima za cilj da još jednom podseti na Holokaust, da pomene nepoznata imena žrtava, njih 161, a o onima čija su imena poznata pruži nova saznanja.
izvor: Istorijski arhiv Beograda Blic.rs
